Ang delayed na regla ay isang karaniwang suliranin ng maraming kababaihan na maaaring dulot ng iba’t ibang salik gaya ng stress, hormonal imbalance, pagbabago sa timbang, sobrang ehersisyo, o kondisyong medikal gaya ng polycystic ovary syndrome (PCOS). Bagama’t may mga gamot na iniinom upang maibalik sa normal ang siklo ng regla, marami rin ang lumalapit sa natural na alternatibo tulad ng halamang gamot.
Sa Pilipinas, laganap ang paggamit ng mga halamang ito dahil sa kakayahan nilang tumulong sa pagpapabalik ng regla sa natural na paraan, lalo na sa mga kababaihang nais umiwas sa synthetic medications.
Mga Halamang Gamot para sa Delayed na Regla
1. Luya (Zingiber officinale)
Ang luya ay isang kilalang halamang gamot sa Asia, kabilang ang Pilipinas, na ginagamit hindi lamang bilang pampalasa kundi bilang lunas sa iba’t ibang karamdaman. Isa sa mga epektong kinikilala nito ay ang pagpapalakas ng sirkulasyon ng dugo, kabilang na sa bahagi ng matris. Pinaniniwalaan na ang luya ay maaaring magpasigla sa regla sa pamamagitan ng pagpapasigla ng uterine contractions. Karaniwan itong iniinom bilang tsaa—pinakuluang hiniwang luya sa tubig, na iniinom ng mainit 2 hanggang 3 beses kada araw.
2. Damong Maria (Artemisia vulgaris)
Ang Damong Maria, o mugwort sa Ingles, ay isa sa pinakakilalang halamang ginagamit para sa delayed menstruation. May taglay itong emmenagogue properties na tumutulong upang pasiglahin ang regla. Sa tradisyonal na panggagamot, ginagamit ito sa pamamagitan ng pag-inom ng tsaa mula sa pinatuyong dahon o kaya’y pag-inhale ng usok mula sa nasusunog na damo bilang bahagi ng folk medicine. Gayunpaman, ito ay dapat gamitin nang may pag-iingat at hindi inirerekomenda sa mga buntis dahil maaari itong magdulot ng pagkalaglag.
3. Tanglad (Cymbopogon citratus)
Bukod sa pagiging pampalasa sa lutuing Pilipino, ang tanglad o lemongrass ay ginagamit din upang i-regulate ang menstrual cycle. May taglay itong natural oils na maaaring makatulong sa pagpapakalma ng nerves, pagbawas ng stress, at pagpapasigla ng regla. Ang pag-inom ng pinakuluang tanglad na may kaunting luya ay karaniwang ginagawa upang maibsan ang pananakit ng puson at pasiglahin ang regla. Bukod dito, ang tanglad ay nakatutulong din sa pagpapabuti ng digestion at pagbabalanse ng hormones.
4. Oregano (Origanum vulgare)
Ang oregano ay hindi lamang ginagamit sa lutuin kundi bilang halamang gamot na may natural na emmenagogue effects. Ibig sabihin, nakatutulong ito sa pagpapadaloy ng regla at ginagamit sa mga kaso ng delayed menstruation. Ito ay karaniwang ginagawang tsaa—2 kutsarita ng sariwang dahon na pinakuluan sa isang tasa ng tubig sa loob ng 5–10 minuto. Mainam itong inumin nang mainit 2–3 beses sa isang araw kung may delay sa regla.
5. Papaya (Carica papaya)
Ang hilaw o berdeng papaya ay matagal nang ginagamit sa tradisyonal na medisina upang pasiglahin ang uterine contractions, na maaaring magdulot ng pagdating ng regla. Bukod dito, mayaman din ito sa nutrients gaya ng vitamin A, C, at folic acid, na mahalaga sa reproductive health. Maaaring kainin ang hilaw na papaya o gawing juice. Gayunman, hindi ito dapat kainin ng buntis dahil maaari itong magdulot ng komplikasyon.
Mga Paalala at Babala
Bagaman maraming benepisyo ang mga halamang gamot, mahalaga pa rin ang pag-iingat at tamang kaalaman sa paggamit nito. Ang maling dami o maling paggamit ng halamang gamot ay maaaring magdulot ng side effects gaya ng pagduduwal, pagsusuka, diarrhea, o allergic reactions. Lalo na kung buntis ang isang babae at hindi pa niya alam ito, maaaring mapanganib ang ilang halamang gamot gaya ng damong maria at hilaw na papaya dahil may kakayahan silang magdulot ng uterine contractions na maaaring mauwi sa pagkalaglag.
Mainam rin na isaalang-alang ang iba pang posibleng sanhi ng delayed na regla—tulad ng stress, anemia, hormonal imbalance, PCOS, o thyroid disorders. Kung ang pagkapalya ng regla ay tumagal ng higit sa tatlong buwan, o may kasamang iba pang sintomas gaya ng matinding pananakit, sobrang bigat ng pakiramdam, o pagdurugo sa pagitan ng buwanang dalaw, ipinapayo ang agarang pagbisita sa isang OB-GYN para sa masusing pagsusuri.
Konklusyon
Ang delayed na regla ay hindi dapat balewalain sapagkat maaaring senyales ito ng mas malalim na problemang pangkalusugan. Sa tulong ng mga halamang gamot tulad ng luya, damong maria, tanglad, oregano, at hilaw na papaya, may mga natural na opsyon upang subukang ibalik ang regla sa normal na siklo. Ngunit ang paggamit ng mga ito ay dapat gawin nang may pag-iingat, tamang gabay, at kaukulang kaalaman. Mahalaga rin ang pagkonsulta sa eksperto kung ang kondisyon ay nagiging madalas, masakit, o may kasamang kakaibang sintomas. Sa huli, ang kombinasyon ng likas na lunas, tamang pamumuhay, at wastong medikal na gabay ang pinakamainam na paraan upang mapanatili ang kalusugan ng kababaihan.
Iba pang halamang gamot na babasahin
Halamang gamot para Tumigil ang Regla
Halamang Gamot para Magkaroon ng Dalaw (Regla)
Buah Merah: Kahangahangang Natural na Sandata Laban sa Sakit!
Serpentina: Ang Halamang Gamot Para sa Diabetes, Sakit sa Puso, Sipon at Trangkaso